کیست مویی که از آن در پزشکی با عناوین کیست پیلونیدال (pilonidal) و سینوس پیلونیدال نام برده می شود، نوعی کیست غیر طبیعی و شامل موهای زائد یا پوست های مرده بدن می باشد که معمولا در پایین ستون فقرات و ابتدای شکاف نشیمنگاه افراد ایجاد می شود. این بیماری در واقع نوعی از عفونت‌های پوستی به شمار می رود.
کیست پیلونیدالمانند شقاق(فیشر مقعدی) ، بواسیر(هموروئید)، زگیل تناسلی و فیستول جزئی از بیماری های نشیمنگاهی به شمار می آید.
علائم کیست مویی و عوارض ناشی از عدم درمان آن
هنگامی که کیست مویی فرد به موقع درمان شده و توسط روش های گوناگون آلوده شود ، این کیست پیلونیدال pilonidal به یک توده متورم یا همان آبسه تبدیل می شود. علائم و نشانه های کیست مویی آلوده عبارتند از:
- درد در ناحیه متورم
- قرمزی پوست
- خروج چرک یا خون از شکاف پوست
- بوی ناخوشایند به دلیل وجود چرک
دلیل بوجود آمدن کیست مویی چیست؟
متاسفانه در حال حاضر علت دقیق پیدایش کیست های پیلونیدال مشخص نیست. اما به نظر می رسد بیشتر کیست های پیلونیدال ناشی از موهایی هستند که ریشه ی بسیار ضعیفی دارند که به داخل پوست نفوذ می کنند.
اصطکاک و فشار طولانی مدت (مانند نشستن زیاد)، استفاده دائم از لباس های تنگ و دوچرخه سواری بیش از حد معمول از دلایل قطعی و محرکی می باشند که موها را تحریک میکند تا به جای سطح پوست، داخل آن رشد کنند. در نتیجه یک توده کیست مویی به عنوان یک ماده خارجی پر از موهای زائد در آن محل جمع می شود.
بنا به دلایل ذکر شده کسانی که دارای شغل هایی مانند رانندگی تاکسی، کامیون یا اتوبوس که روزانه مدت زیادی را می نشینند و آرایشگری به دلیل سرپا ایستادن زیاد دچار این عارضه می شوند.
عواملی که در رشد سریع کیست مویی موثر هستند چیست؟
برخی از عوامل می توانند نسبت ابتلا پوست بدن را به کیست مویی (پیلونیدال) افزایش دهند ، مانند:
- درصد ابتلا در مردان از زنان بیشتر است
- عوامل هورمونی دوران جوانی (آزمایشات نشان داده اند که کیست پیلونیدال در افراد 20 سال بیشتر از دیگر سن ها دیده می شود). زیرا در این بازه سنی نوعی از هورمون رشد در بدن فرد ترشح می شود که باعث پیش آمدن سینوس پیلونیدال می شود.
- چاقی مفرط و افزایش وزن مزمن
- سبک زندگی بدون ورزش های روزانه یا پیاده روی در روز
- شغل هایی که به نشستن طولانی مدت احتیاج دارند(موارد ذکر شده در بالا)
- پرمویی بدن فرد
- یکی از اصلی ترین عوامل داشتن موهایی با تارهای سفت و درشت می باشد. زیرا در افرادی که واجد این ویژگی هستند، گاهی مو به دلیل ضخامت و کلفتی راهی به بیرون پوست پیدا نمیکند. به همین دلیل داخل آن رشد می کند و باعث ایجاد توده ای به نام کیست پیلونیدال می شود.
کیست مویی چند نوع دارد؟
طبق تحقیقات پزشکی می توان بیماری سینوس پیلونیدال را به دو دسته حاد و مزمن تقسیم کرد.
در حالت حاد، فرد علائمی خاصی ندارد و فقط با لمس ناحیه به وجود توده ای پی میبرد که به صورت برجسته پایین کمر او قرار دارد.
اما در حالت مزمن فرد به مرور زمان به دلیل خروج چرک و شاخه ای از مو از بدنش دچار تب و لزر می شود.
لازم به ذکر است که در هر دو مورد باید به پزشک مربوطه جهت درمان قطعی و از بین بردن کیست مویی مراجعه کنید.
چه زمانی برای درمان سینوس پیلونیدال باید به دکتر مراجعه کرد؟
برای پاسخ به این سوال می توان گفت درمان دارویی کیست مویی شامل استفاده از آنتی بیوتیک ها ، کمپرس داغ و درمان موضعی با کرم های دفع کننده می باشد. در موارد شدیدتر نیاز به مکش چرک داخل کیست و برش کیست مویی جهت خارج کردن توده را برای تسریع در بهبودی دارد. کیست پیلونیدال اغلب مانند سایر جوش ها ، با آنتی بیوتیک ها به صورت قطعی درمان نمی شود.
پس در صورت بروز هر کدام از علائم ذکر شده ، با پزشک تماس بگیرید. جهت درمان قطعی کیست مویی خود با پزشک متخصص مشورت کنید. زیرا وی بهترین راهکار ها را برای درمان به شما ارائه می دهد.
سوالات پزشک جهت شروع روند قطعی درمان
پزشک شما می تواند با معاینه فیزیکی و با طرح سوالاتی در مورد کیست ، بهترین راه درمان کیست مویی را تشخیص دهد. سوالات احتمالی پزشک:
- چه زمانی برای اولین بار علائم را احساس کردید؟
- آیا قبلاً این مشکل را داشتید؟
- تب دارید؟
- چه داروها یا مکمل هایی مصرف می کنید؟
گریزی به روش های درمان کیست مویی
همانطور که پیشتر گفتیم، آنتی بیوتیک ها کیست پیلونیدال را بطور قطعی درمان نمی کنن اما پزشکان بهترین روش درمان را به شما پیشنهاد می دهند. در اینجا چند نوع را آوردیم:
عمل کیست مویی با روش جراحی باز
اگر برای بار اول دچار کیست مویی شدید ممکن است که پزشک این روش را پیشنهاد کند. طی عمل کیست مویی پزشک برشی در کیست ایجاد می کند و آن را تخلیه می کند. از معایب این روش می توان این را گفت که زخم تا زمان بهبودی کامل باز می ماند و معمولا این زمان 3 هفته طول می کشد که شما مرتبا باید آن را ضد عفونی کرده و گاز استریل روی زخم را عوض کنید. جراحی کیست پیلونیدال تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
روش کیسه سازی کیست یا Marsupialization
در این روش ، پزشک پس از برش کیست مویی و تخلیه کامل چرک و موهای زائد، لبه های پوست را به بیرون بر گردانده و بخیه می زند. از مزیت های این روش نسبت به جراحی می توان به مورد باز نماندن زخم به مدت طولانی اشاره کرد.
روش کیسه سازی نیز تحت بی حسی موضعی انجام می شود و زمان لازم برای بهبودی کامل 6 هفته است.
درمان کیست مویی با لیزر (پیلونیدوتومی)
به جرات میتوان گفت که درمان سینوس پیلونیدال با لیزر قطعی ترین روش درمان می باشد. زیرا بدون نیاز به برش کامل، اشعه لیزر به ریشه کیست مویی نفوذ کرده و آن را از بین می برد. در نتیجه دیگر نیازی به وجود زخم و استراحت طولانی مدت نیست.
طبق آمار کلیه بیماران مبتلا به سینوس پیلونیدال روش پیلونیدوتومی را روشی موثر دانستند. به علاوه چون به وقت، هزینه و طول درمان هم اهمیت می دادند، باعث شد تا این روش را جایگزین روش های دیگر کنند.